MBA eğitimimin bir parçası olan İşletme Yönetimi dersinin bir bölümünde, lider ve yönetici arasındaki farklardan bahsedilmişti. Bu kısım benim çok hoşuma gitmişti. Etrafımda da yaptığım gözlemlere birebir uyuyordu. Sadece iş hayatında değil, dışarıda da bunun örneklerini görmek çok mümkün. Her hangi bir amaç için bir araya gelmiş tün gruplarda bu farkları gözlemlemek mümkündür.
Bu akademik bir yazı olmadığı için, ve dersten hatırladıklarımı yarım yamalak yazmamak için bu konuyu netten biraz araştırıp, derlediklerimi buraya yazayım dedim.
Şu tabloya benzer yerler birçok yerde var. Ben ise çarpıcı bulduğum noktaları madde madde karşılaştırmalı olarak yazdım:
- Yönetici başkalarının koyduğu hedefleri gerçekleştirmeye hizmet eder - Lider kendi amaçlarını kendisi koyar.
- Yönetici başkaları tarafından yönetime getirilir - Lider içinde bulunduğu grup tarafından seçilir.
- Yönetici gücünü kanun, prosedür gibi biçimsel yapılardan alır - Lider gücünü kendinden ve içinde bulunduğu gruptan alır.
- Yönetici biçimsel olanı temsil eder - Lider doğal olanı temsil eder.
- Yönetici bulunduğu alanı idare eder - Lider sizi yeni bir alana taşır.
- Yönetici bir şeyleri doğru yapmaya çalışır - Lider doğru şeyleri yapmaya çalışır. (Buna şiddetle katılıyorum. Sadece kural diye, çok saçma sapan şeyleri sorgulamadan uyguladığımız malesef çok oluyor.)
- Yönetici birşeyler olduğunda görür ve duyar. Lider hiçbir ses olmadığı zaman duyar, hiçbir ışık olmadığı zaman görür.
- Yönetici yönetir, lider yönlendirir.
- Yönetici uyuma önem verir - Lider katılıma önem verir.
En temel fark tabi ki yöneticinin prosedürel olarak oluşturulması, liderin ise kendiliğinden oluşması. Lider kişi yönetici olmayabilir tabi ki.
Dönüşüm Konağı, şöyle çok doğru bir tanım yapıyor: Liderlik insanın kendi doğal yapısından ve içten gelen bir olaydır. Yöneticilik ise öğrenilen ve eğitimi alınabilen bir konudur. Eğitim ve tecrübelerle kişi iyi bir yönetici olabilir. Ancak liderlik için daha birçok özelliğe ihtiyaç vardır.
Aynı site, liderleri yöneticilerden ayıran farkları aşağıdaki gibi sıralıyor:
Liderleri yöneticilerden ayıran diğer özellikleri şunlardır:
- Vizyon sahibi olmaları,
- Geleceğe yönelik analiz yapabilme becerileri,
- Yaratıcı düşünceye değer vermeleri,
- Çalışanlarına daima yol göstermeleri,
- Hem kendini hem de grubu motive edebilme becerileri,
- İnisiyatif sahibi olmaları.
Çok uzatmıyım, birkaç fark daha sıralayarak bitireyim: Yönetici yetkili, lider ise güçlüdür. Yönetici kopyadır, her zaman yerine birisi gelecektir, lider ise orijinaldir, her daim bulunmak zorunda değildir.
En çarpıcı fark ise bence şudur: Yönetici kontrole güvenir, lider güven ilham eder.
